قهرمانی تراکتور و بازنمود تمرکزگرایی رسانه‌ای
قهرمانی تراکتور و بازنمود تمرکزگرایی رسانه‌ای

تبریز- پایگاه خبری بامدادفردا- قهرمانی تیم تراکتور تبریز در جام حذفی فوتبال باشگاه های کشور و بازتاب رسانه ای ضعیف آن نشان داد که رسانه های پایتخت در مواجهه با رویدادهای ورزشی گستره وسیعی به نام "ایران زمین" دچار سوگیری و انحصار هستند.

در حالی که قهرمانی تراکتور بازتاب بسیار وسیع  و دامنه داری در خطه آذربایجان و فراتر از مرزهای ملی داشت و کنفدراسیون فوتبال آسیا آن را به خوبی در تارنمای خود منعکس کرد، این اتفاق به مذاق رسانه های مرکز که عموماً رنگ و بوی “سرخابی” دارند، خوش نیامد.

در واقع قهرمانی تراکتوری ها در جام حذفی فوتبال باشگاه های کشور نه تنها از سوی رسانه های با توزیع سراسری به شکل مناسبی پوشش خبری داده نشد، بلکه حتی تعدادی از آنها به مقابله با این رویداد ورزشی و قهرمانی پرداخته و با انواع تفاسیر، تحلیل ها و موضع گیری های سوگیرانه و غیر حرفه ای تلاش کردند تا این پیروزی را کم اهمیت جلوه دهند.

در تبیین این موضوع، اشاره به اظهارات یکی از گزارشگران تلویزیونی در مقایسه بازیکنان تراکتور با فوتبال عربی، خالی از لطف نیست؛ این در حالی است که ارایه بازی دفاعی در نیمه دوم برای تیمی که در نیمه نخست سه گل وارد دروازه حریف کرده، امری طبیعی است.

رصد برنامه های تلویزیونی در روز قهرمانی تراکتور و پس از آن، به روشنی موید این نکته است که در این رسانه بیش از آنکه به قهرمانی یک تیم شهرستانی به عنوان مزیت نسبی فوتبال کشورمان پرداخته شود، شکست تیم استقلال بزرگنمایی شده و کارشناسان و مجریان از این باخت به طور علنی ابراز ناراحتی کردند.

رسانه های گروهی به ویژه صدا وسیما، در عصر حاضر، به دلیل گستردگی مخاطب، تمام رویدادهای مختلف به ویژه در حوزه ورزش را پوشش می دهند، اما واقعیت تلخ و گزنده این است که این رسانه سالهاست در خدمت ورزش پایتخت و در راس آن دو تیم سرخابی تهران است و این روال برای جمعیت ۸۵ میلیونی ایران با رنگین کمانی از اقوام، ادیان، نژاد و تیره های مختلف بسیار تامل برانگیز و ناراحت کننده است.

این در حالی است که جایگاه تیم های استقلال و پرسپولیس در فوتبال ایران از سال ها قبل با ظهور تیم های قدرتمند شهرستانی همچون تراکتور، سپاهان، نساجی، فولاد و ذوب آهن متزلزل شده و دیگر یکه تازی دهه های ۵۰ تا ۷۰ آنها در فوتبال کشور معنی و مفهوم خود را از دست داده است.

با این وجود به نظر می رسد رسانه های کشور اعم از مطبوعات، خبرگزاری ها و مهمتر از همه صدا و سیما هنوز نتوانسته اند این واقعیت ورزشی را پدیرفته و متناسب با الزامات آن، رویکرد خود به فوتبال سایر نقاط کشور را تغییر دهند.

در واقع اکنون بیش از دو دهه است که سرخابی های تهران توان رقابت با تیم های قدر، مدعی و پرهواداری همچون تراکتور تبریز و سپاهان را از دست داده اند.

نگاهی به نتایج سال های اخیر قرمز و آبی های مرکز نشین مقابل تیم های شهرستانی، بسیاری از واقعیات فوتبال ایران را روشن می کند.

اینکه چرا تیم های همیشه مدعی و قهرمان سال های اخیر فوتبال کشور مثل تراکتور، سپاهان و فولاد هنوز در فهرست پخش مستقیم شبکه ۳ صدا و سیما قرار نگرفته اند، برای بسیاری از صاحب نظران رسانه و ورزش و همچنین مردم علاقمند به ورزش در شهرستان ها تامل برانگیز و جای سئوال است؛ امروزه افکار عمومی ایرانیان به خوبی به این مساله واقف است که تبعیض بین تیم های پایتخت از نوع قرمز و آبی و سایر تیم های شهرستانی و حتی تهرانی نمی تواند برای ورزش دوستان کشور قانع کننده باشد.

اگر برای مسوولان سازمان صدا و سیما، پرهوادار بودن، مطرح بودن و مدعی بودن ملاک پخش زنده بازی های استقلال و پرسپولیس باشد، باید نیم نگاهی به جدول لیگ برتر و سکوهای ورزشگاه ها طی حداقل ۱۰ سال اخیر داشته باشند تا مشخص شود تیم های تراکتور تبریز، سپاهان اصفهان، فولاد خوزستان و نساجی به مراتب در این دو زمینه جایگاه بسیار بالاتری نسبت به این دو تیم داشته اند.

 هواداران تراکتور نسبت به رویکرد رسانه ای کشور به قهرمانی این تیم انتقاد دارند

کارشناسان امر معتقدند یکی از رسالت های مهم و محوری صدا وسیما، انعکاس عادلانه و متوازن اخبار و رویدادهای تمام تیم های ورزشی از نقاط مختلف کشور و به موازات آن تخصیص زمان مناسب برای پخش بازی های تمام تیم های مدعی از سیماست تا تمام مردم از امکانات این رسانه برخوردار شوند.

یکی از کارشناسان امور رسانه ای و مدرس علوم ارتباطات به خبرنگار ایرنا گفت: همانگونه که در محافل مختلف از صدا وسیما به عنوان رسانه ملی نام برده می شود، باید بر همین اساس این رسانه نگاه مساوی به تمام اخبار و رویدادها از جمله در حوزه ورزش داشته باشد.

پیمان پاکزاد با انتقاد از این که تیم های شهرستانی بسیار کمتر از سرخابی های تهران از زمان های اختصاصی برای پخش زنده مسابقات فوتبال برخوردار هستند، اظهار کرد: این در حابی است که چه بسا سطح فنی و کیفی تیم های غیر تهرانی فراتر از آن دو تیم باشد.

وی با بیان این که مدیران ارشد صدا و سیما به هیچ عنوان نگاهی تبعیض آمیز درباره سایر تیم های ورزشی ندارند، گفت: در این خصوص ما بیشتر شاهد اعمال سلیقه هستیم که البته نباید اینگونه باشد.

پاکزاد بی توجهی به فوتبال شهرستان ها در رسانه ملی را حرکتی ناصواب توصیف و ابراز امیدواری کرد این حرکت به زودی به نقطه پایان خود برسد.

وی ، نگاه صرف به دو تیم تهرانی در صدا و سیما را جفای آشکار در حق تیم های شهرستانی دانست و گفت: توجه به ورزش شهرستان ها می تواند موجب رشد و رونق فوتبال ملی شود، همانگونه که این تجربه در والیبال به منصه ظهور رسید و مربیان با کشف و توجه به استعدادهای شهرستانی تیم ملی مقتدری را ساختند.

پاکزاد گفت: انتظار از صدا و سیمای جمهوری اسلامی به دلیل گستردگی امکانات فنی و انسانی، این است که به انتظارات تمام مردم کشور که تیم های مختلف ورزشی به ویژه رشته پرطرفدار فوتبال دارند، به همان میزان توجه نشان دهد که به دو تیم تهرانی معطوف شده است.

وی ادامه داد: اینکه به قهرمانی تراکتور در جام حذفی کمتر پرداخت شد، بر کسی پوشیده نیست و اگر با این مورد بدون تعارف و جانبداری برخورد و قضاوت شود، به ناراحتی مردم آذربایجان حق باید داد، چون همان گونه که ادعا می شود تیم های تهرانی ۴۰ میلیون هوادار دارد، در بدبینانه ترین حالت تراکتور نیز ۳۰ میلیون هوادار دارد و باید به همین میزان جایگاه و فرصت در رسانه ها به خصوص صدا و سیما داشته باشد.

پاکزاد، برخورد رسانه ای با قهرمانی تراکتور را بسیار ناشیانه و ناشی از حس هواداری مجریان و کارشناسان در پایتخت عنوان کرد.

یکی دیگر از مدرسان دانشگاه و کارشناس امور رسانه ای در این خصوص معتقد است: این که صدا وسیما طبق روال سال های دور به فوتبال دو قطبی دامن می زند، جای گلایه دازد؛ رسانه ملی نباید به این الگوی منسوخ شده وجه دهد، چرا که صدا و سیما باید رسانه ای برای برون رفت از فوتبال سنتی و دو قطبی گذشته های دور باشد.

حسن اسدزاده شهیر گفت: صدا وسیما باید توجه همسان و شاید بیشتر به تیم های شهرستانی نسبت به تیم های تهرانی داشته باشد که در این صورت علاوه بر اینکه استعدادهای جدید شهرستانی کشف می شود، تیم های رده های ملی نیز تقویت خواهد شد.

وی ادامه داد: اینکه تیم های تهرانی استقلال و پرسپولیس حتی در صورت قرار گرفتن در وسط جدول بازی هایشان پخش زنده شده و درباره تیم های مدعی و قهرمان مثل تراکتور، سپاهان و فولاد نگاه تبعیض آمیز صورت می گیرد، برای رسانه ملی تاسف بار است.

اسدزاده شهیر اضافه کرد: با توجه به اینکه تیم های شهرستانی تراکتور، سپاهان، فولاد، نساجی در نقاط مختلف کشور به لحاظ علقه های اجتماعی و فرهنگی، طیف وسیعی از مردم ایران اسلامی را به همراه دارند، لازم است صدا وسیما در انتشار اخبار و پخش برنامه های مختلف درباره این تیم ها بیش از پیش وارد عمل شود که این امر موجب افزایش و ارتقای اتحاد و انسجام ملی خواهد شد.

وی با گلایه از نحوه پرداخت صدا و سیما به قهرمانی تراکتور  در جام حذفی اظهار داشت: متاسفانه هیچ یک از کارشناسان و مجریان مدعو به برنامه های این رسانه کمترین صحبت و نظری پیرامون این موضوع نداشته و تماما” به بحث چرایی عدم قهرمانی استقلال پرداختند که این وضعیت بیانگر بسیاری از مسایل است و مردم نیز به خوبی این پرداخت رسانه ای را تحلیل و تفسیر می کنند.

باشگاه فرهنگی، ورزشی و اقتصادی تراکتور تبریز نیز با صدور بیانیه‌ای ضمن انتقاد از رویکرد صدا و سیما نسبت به قهرمانی این تیم در جام حذفی، خواستار پایان دادن به علایق رنگی در این رسانه شد.

در این بیانیه با اشاره به اینکه قهرمانی تراکتور به مذاق مجریان سیمای ملی با علائق سرخابی خوش نیامد، آمده است: متاسفانه سالیان سال است به دلیل عدم نظارت صحیح در صداوسیما، برنامه‌سازان و مجریان برنامه‌های تلویزیونی در حوزه‌ ورزش علایق رنگی خود را به شکل واضح و مشخص در برنامه‌هایی که با بودجه‌ی تمام مردم ایران ساخته می‌شود، کتمان نمی کنند و این‌بار هم تیم مردمی تراکتور را با تیم ملی کشوری که هیچ ایرانی خاطره‌ خوشی از آن‌ها ندارند، مقایسه کرده‌اند.

این بیانیه اضافه کرده است: اینکه به جای احترام به قهرمانی یک تیم شهرستانی، علایق خود را در تلویزیون نتوانیم کنترل کنیم و به هر قیمتی سعی در کمرنگ کردن ارزش آن داشته باشیم، مستقیما” توهین به شعور مخاطب است.

بیانیه باشگاه تراکتور حاکی است: ریاست سازمان صدا و سیما باید بداند بی‌دلیل نیست روز به روز از تعداد مخاطبین برنامه‌های ورزشی این سازمان کاسته شده و مردم نام سیمای میلی را به جای ملی فریاد می‌ زنند.

در پایان بیانیه فوق آمده است: باشگاه تراکتور ضمن پیگیری موضوع از طریق مراجع ذی‌صلاح، با تاکید بر احترام به هواداران تمام تیم‌ها و گام برداشتن در راستای فوتبال جوانمردانه و توأم با عدالت، از مسئولان سازمان صدا و سیما می‌خواهد که نظارت بیشتری بر عملکرد نیروهای کاری خود داشته باشند تا این‌گونه با احساسات هواداران پرشور تراکتور بازی نشود.

در نهایت باید گفت انتظار ورزش دوستان آذربایجانی از صدا و سیما این است که همانگونه که زمان و فرصت برای تیم های پرسپولیس و استقلال در شبکه های ملی داده می شود، به همان میزان نیز باید تیم های شهرستانی به خصوص تراکتور که نماینده ایران در لیگ قهرمانان آسیاست، مورد توجه قرار بگیرند.

هواداران میلیونی تیم تراکتور که نسبت به رویکرد رسانه ای کشور به خصوص صدا و سیما به این مهم انتقاد دارند، معتقدند تمرکز صرف بر داشته ها و نداشته های دو تیم تهرانی در فوتبال، آینده این رشته ورزشی را به نابودی خواهد کشاند.

  • منبع خبر : ایرنا