مشق ایثار دانشجویان شهید دانشگاه تبریز

دانشگاه تبریز در طول بیش از ۷ دهه فعالیت خود فراز و نشیب ها و روزهای تلخ و شیرین بسیاری را پشت سر گذاشته ولی هیچ‌کدام از این وقایع و حوادث به اندازه شب ۲۷ دی سال ۱۳۶۵ برای این دانشگاه مقدس و با عظمت نبوده، چرا که در این شب با عروج ۲۲ کبوتر خونین بال برگ زرین دیگری به تاریخ افتخارات دانشگاه تبریز می افزاید که نام آن برای همیشه و در همه حال دوران‌ها ماندگار نموده است.

۳۴ سال از عروج ۲۲ تن از دانشجویان دانشگاه تبریز بر اثر بمباران و یورش وحشیانه رژیم بعثی عراق به دانشکده فنی این دانشگاه می گذرد که به عقیده بسیاری از تحلیلگران این حوزه دانشگاه تبریز تنها دانشگاه کشورمان ایران عزیز است که مورد حمله مستقیم هواپیماهای عراقی قرار گرفته و در حال حاضر نیز به خاطر شهادت ۲۲ تن از دانشجویان این دانشگاه، در بین دانشگاه‌های ایران به مشهدالشهدای دانشگاه‌های کشور مطرح است.

از این رو نباید فراموش کنیم دوران دفاع مقدس سند غرور ملت ایران برای نسل‌های امروز و آینده است. بنابراین، مقام معظم رهبری دوران هشت سال دفاع مقدس را اوج افتخارات ملت ایران بیان می‌کنند. در این راستا رهبر انقلاب فرمودند؛ «اگر بخواهیم انقلاب و کشور بیمه باشد، باید این شور و شوق، این حرکت عمومی و بسیج ملت را روز به روز تقویت کنیم.»

آری، این حماسه هشت سال دفاع مقدس بود که درس‌های زیادی به ایرانیان  و به خصوص نسل جوان ایران زمین آموخت که امروزه همه ملت‌های آزاده جهان از این حماسه رزمندگان اسلام به افتخار یاد می‌کنند که برای تحقق آن اقشار مختلف جامعه و در این میان دانشگاهیان نقش تعیین‌کننده‌ای داشتند.

با این اوصاف یکی از زوایای پنهان جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران، بمباران مکان‌های غیرنظامی که دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی از جمله آنهاست که دانشگاه تبریز در بین دانشگاه‌های کشور در خط مقدم این تجاوز قرار گرفته، به طوریکه به خاطر شهادت ۲۲ تن از دانشجویان این دانشگاه، براثر یورش وحشیانه رژیم بعثی به دانشکده فنی این دانشگاه، در حال حاضر دانشگاه تبریز در بین دانشگاه‌های ایران به مشهدالشهدای دانشگاه‌های کشور مطرح است.

با این وجود، دانشگاهیان همیشه و در همه حال در طول ادوار مختلف تاریخ کشورمان و در راس آنها در زمان جنگ تحمیلی به عنوان نماد ایثار، مقاومت، فداکاری، استقامت، پرچمداران استقلال، آزادی‌خواهی، مبارزه با استبداد و عدالت‌خواهی مطرح بوده‌اند، بنابراین نمود بارز این امر، ۱۶ آذر به عنوان روز مقاومت و ایستادگی دانشجویان این سرزمین در برابر استعمار غرب و استبداد و خودکامگی در دفتر تاریخ این سرزمین به یادگار ثبت شده است.

ناگفته نماند، از گذشته تا امروز دانشگاهیان و به ویژه دانشجویان نقش و جایگاه ارزشمندی در نظام اسلامی داشته و دارند، تقدیم حدود ۴ هزار شهید دانشجو در ۲۱۸ رشته از ۱۰۶ دانشگاه دلیل برای اثبات این مدعاست، همچنین نکته قابل تامل در این زمینه اینکه، بسیاری از فرماندهان هشت سال دفاع مقدس نیز از دانشگاهیان و دانشجو بودند، به عنوان مثال شهیدانی چون، مهدی باکری، حسین علم‌الهدی، مهدی زین‌الدین و خیلی‌های دیگر.

بدون شک، این دانشجویان شهید درس‌های زیادی برای تمام جوامع بشری یاد دادند که در هیچ دانشگاه و مدرسه‌ای تدریس نشده و نخواهد شد، به طوریکه رشادت و ایثار این‌ها؛ امروزه الگوی برای سایر دانشجویان مبارز در سایر کشورهای منطقه و جهان و در این میان مبارزات ملت‌های آزاده علیه استکبار جهانی شده است.

از سویی، یکی از این دانشگاه‌های تأثیرگذار در سرنوشت پیروزی انقلاب اسلامی و دوران هشت سال دفاع مقدس، دانشجویان دانشگاه تبریز بوده است. به سخن دیگر، به عقیده کارشناسان و بر اساس مستندات و مدارک موجود دانشگاه تبریز در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، نسبت به سایر دانشگاه‌های کشور نقش پر رنگ‌تری داشته است.

از این رو آنچه در این راستا حایز اهمیت است اینکه دانشگاهیان و به خصوص دانشجویان دانشگاه تبریز، همچون سایر اقشار مختلف استان آذربایجان‌شرقی در مواقع سخت و بحرانی، جزو پیشتازان و پیشقراولان حامی نظام و انقلاب بوده‌اند، به عنوان نمونه در قیام ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ مردم تبریز، این دانشگاه تبریز بود که دو شهید به نام‌های محمد تجلی و شهید محمد باقررنجبرآذرفام را تقدیم انقلاب کرد.

با این وصف، به هر حال مردم آذربایجان و به ویژه شهر تبریز به خاطر همین عشق به این خاک، وطن، نظام و انقلاب بوده که به شهر شهیدان محراب، شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی، شهید آیت‌الله مدنی، شهر سردارانی چون باکری‌ها، یاغچیان‌ها، شفیع‌زاده‌ها، تجلایی‌ها، شهر سردار ملی، سالار ملی، شهر سه علامه‌هایی چون‌ امینی‌، طباطبایی، جعفری و شهر عاشوراییان مشهور است.

نکته حائز اهمیت دیگر در این مقوله اینکه، این سرزمین همچنین مهد دلیرمردانی چون شیخ‌محمد خیابانی، شهریار، پروین، قطران، گنجوی، خواجه نصیرالدین طوسی، خواجه رشیدالدین فضل‌الله، خواجه غیاث‌الدین محمد و … است، به این ترتیب به قطع و یقین دانشگاه‌ها و مراکز علمی هر منطقه، برای تربیت چنین مردان بزرگ و تاریخ‌ساز نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است.

البته نباید فراموش کرد که دانشگاه تبریز، از گذشته تا به امروز، بزرگانی زیادی را در عرصه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای سربلندی، سرافرازی و شکوفایی کشورمان تربیت کرده، که نمونه بارز این مفاخر، سردار شهیدی چون مهدی باکری است، که دانش‌آموخته این دانشگاه بود.

بنابراین، پیشگامی در نهضت انقلاب اسلامی، تقدیم اولین شهید در قیام ۲۹ بهمن، شروع انقلاب فرهنگی از این دانشگاه و پشتیبانی علمی و تجهیزاتی از رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس از جمله دیگر افتخارات دانشگاهیان دانشگاه تبریز، در صحنه‌های خطیر انقلاب اسلامی است.

با این حال؛ آنچه اختصاصا در این زمینه مورد تاکید بوده، اینکه دانشگاه تبریز تنها دانشگاه کشورمان ایران عزیز است که مورد حمله مستقیم هواپیماهای عراقی قرار گرفته است. نکته مهم دیگر اینکه، دانشگاهیان و به ویژه دانشجویان دانشگاه تبریز در طول هشت سال دفاع مقدس، علاوه بر حضور مستمر در جبهه‌های جنگ، در پشت جبهه نیز همیشه فعالیت‌های مستمری برای تجهیز رزمندگان داشتند.

به همین اعتبار، دانشجویان دانشگاه تبریز نیز به تبعیت از ولی زمان خویش، در راه تحقق آرمان‌های انقلاب از هیچ کوششی دریغ نکردند و  علت اینکه در حال حاضر دانشگاه تبریز به عنوان «مشهدالشهدای دانشگاه‌های کشور» مطرح می‌شود، به خاطر شهادت ۲۲ تن از دانشجویان این دانشگاه، در ۲۷ دی سال ۶۵، بر اثر یورش وحشیانه رژیم بعثی به دانشکده فنی این دانشگاه بوده است.

از این حیث، شهدای دانشگاه و در این میان شهدای دانشگاه تبریز از جمله شهیدان باکری، شفیع زاده و … که فارغ‌التحصیلان دانشگاه تبریز بودند، همچون سایر شهدای هشت سال دفاع مقدس کشورمان با نثار جان خود و با الگوگیری از مکتب عاشورا و قیام امام حسین(ع)، موجب حفظ و احیای فرهنگ اسلام ناب محمدی(ص) شدند، به طوری که عزت و اقتدار امروز ملت ایران در عرصه های مختلف به خاطر ثمره خون این شهداست.

کوتاه سخن آنکه شهدای دانشگاه و به ویژه شهدای دانشجو به عنوان سرآمدان‌ ایمان‌ و ایثار آگاهانه‌ باید همیشه و در همه حال در فضاى جامعه ما زنده باشند و از این رو، زنده نگه داشتن یاد و نام این شهدا، گام نهادن در مسیر حرکت و راه آنهاست و با برگزاری آیین ها و یاد آوره های مختلف از جمله بر پایی هر چه با شکوه‌تر مراسم هفته دفاع مقدس، قدمی هر چند کوچک برای معرفی و شناساندن راه و آرمان‌های شهدا برای آشنایی نسل جوان برداشت.