تعطیلی «موزه مشاغل» تبریز در روز جهانی موزه، ۲۹ اردیبهشت، در حالی اتفاق افتاد که محمد علی جدید الاسلام و رضا سرابی اقدام، در گفت و گو با ایرنا، بی توجهی شهرداری به خواسته هایشان را دلیل برچیدن ناخواسته مجموعه هایشان از این موزه اعلام کردند.

موزه مشاغل تبریز ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ در سفر زهرا احمدی پور، معاون رییس جمهوری و رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، به تبریز با حضور جمعی از مقام های شهری و استانی افتتاح شد.

این موزه به عنوان یکی از موزه های نوبنیاد تبریز مجموعه شهرداری تبریز با استقبال گسترده دوستداران میراث فرهنگی مواجه بود، اما مدایران شهرداری در چهار سال گذشته نتوانستند در خصوص تعیین تکلیف آثار به نمایش گذاشته شده در آن با مالکان مجموعه ها به توافق برسد.

شهرداری انتظار اهدای مجموعه دوربین های عکاسی قدیمی ام را داشت

مجموعه‌دار دوربین‌های عکاسی قدیمی گفت: به دلیل بدعهدی شهرداری در خرید دوربین‌هایم، ناگزیر شدم پس از چهار سال سرگردانی و معطلی، آنها را از موزه مشاغل جمع‌آوری کنم.

محمدعلی جدیدالاسلام روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:  افزون بر چهار سال قبل در زمان مدیریت آقای مدبر بر شهرداری منطقه هشت، با عجله به من گفتند که یک طبقه از موزه مشاغل را در اختیار شما می گذاریم تا مجموعه ای از دوربین هایتان را در آنجا بچینید.

وی اظهار کرد: در آن زمان حتی تزیین دییاوارهای موزه مشاغل را با استفاده از تصاویر تبریز قدیم نیز به شهرداری ارایه کردم.

وی اضافه کرد: برای راه اندازی موزه مشاغل ۲۵۰ دوربین دادم که قدیمی ترین آن مربوط به ۱۴۰ سال قبل با بدنه چوبی برای ثبت عکس فوری است و تاریکخانه دارد.

مجموعه دار دوربین های عکاسی قدیمی گفت: بعدا قرار شد اگر شهردار تبریز موافقت کند، دوربین ها را از من خریداری کنند. اما آن قدر امروز و فردا کردند که شهردار منطقه تغییر کرد و آقای تیزپا به مدیریت شهرداری تاریخی منطقه هشت منصوب شد.

وی یادآوری کرد: قبل از آن در زمان مدیریت آقای مدبر اعلام کردم که حاضرم کل دوربین هایم را برای اینکه جای ثابتی داشته باشند، در معرض دید عموم قرار بگیرند و به عنوان بخشی از میراث تصویری تبریز در قالب موزه نگهداری شوند، با قیمت اندک به مجموعه شهرداری واگذار کنم.

وی ادامه داد: در زمان مدیریت آقای تیزپا نیز قرار شد که از بابت مجموعه دوربین های عکاسی من در موزه مشاغل، ماهانه مبلغی به عنوان اجاره بها به من بدهند و من نیز در قبال آن یک نفر راهنمای ویژه این کار در موزه مستقر کنم که من نیز خوشحال شدم که برای یک نفر فرصت شغلی ایجاد می شود و با یک جوان آشنا به انگلیسی نیز صحبت کردم، اما قرارداد مربوط را امضا نکردند و به من هم ندادند.

جدیدالاسلام تشریح کرد: پس از آن آقای پاک نهاد به مدیریت شهرداری منطقه هشت منصوب شد و او اعلام کرد که شما هیچ پرونده ای در ارتباط با دوربین ها در نزد ما ندارید، زیرا رسم بر این است که هر کس از مدیریت شهرداری منطقه می رود، حافظه رایانه خود را پاک می کند و به همین دلیل نیز هیچ گونه بایگانی نمی ماند، من نیز کپی همه اسناد و قراردادهای اولیه قبلی را به او دادم.

وی گفت: در آن زمان جایی را در طبقه همکف موزه مشاغل به صورت مستقل برای چیدن دوربین های عکاسی به من پیشنهاد دادند و در پاسخ به خواسته من مبنی بر اینکه دری برای باز بودن موزه بعد از ساعات اداری گشوده شود، این کار انجام شد. اما در مجاورت یک ترانس برق بود و به کوچه ای باز می شد، ضمن اینکه باز کردن همین در نیز موجب اختلاف بین شهرداری منطقه و حراست شهرداری تبریز شد؛ به همین دلیل من نیز دوربین ها را در ویترین های شیشه ای نچیدم و در اتاقکی در داخل موزه مشاغل که به من داده بودند، داخل کارتن ها باقی گذاشتم.

وی افزود: این بار که آقای مدبر برای بار دوم به مدیریت شهرداری تاریخی منطقه هشت برگزیده شد، در یکی از دیدارهایمان در پاسخ به سوالش که مجموعه را به چند می فروشی، گفتم که ۵۰۰ میلیون تومان و وقتی او گفت که قبلاً ۱۰۰ میلیون تومان قیمت گذاشته بودِی، پاسخ دادم که اکنون همه چیز چند برابر شده است.

مجموعه دار دوربین های عکاسی اضافه کرد: یکی دو هفته بعد از شهرداری منطقه هشت با من تماس گرفتند و اعلام کردند که آقای شهردار می گوید دوربین ها را فهرست کن تا موافقت شهرداری تبریز را برای خرید آنها جلب کنیم و من نیز ۲ روز تمام برای این کار وقت گذاشتم، اما در نهایت آقای مدبر به من گفت که فعلا قصدی برای خرید دوربین ها نیست و دست ما بسته است.

وی ادامه داد: شهرداری انتظار دارد من این دوربین ها را با حقوق بازنشستگی ام در طول سال ها تهیه کرده ام، به رایگان در اختیار آنها قرار دهم و اهدا کنم؛ من در طول این سال ها یک سفر درست و حسابی نرفته ام و هر چه دستم آمده، صرف خرید دوربین قدیمی از اقصی نقاط کشور کرده ام تا شاید موزه ای تخصصی در شهرم ایجاد کنم.

وی اظهار کرد: من با وجود اینکه نخستین مجوز ایجاد موزه خصوصی استان را نیز  در دست دارم، اما در این مدت هیچ نهادی حاضر نشد یک گام عملی برای راه اندازی موزه با یکهزار دوربین قدیمی در اختیارم، بردارد. در این سال ها همه مرا دست به سر کردند. حتی در دوره ای قول دادند که موزه عکاسی تبریز در خانه تاریخی مجتهدی ها ایجاد شود که بازهم سرابی بیش نبود.

جدیدالاسلام گفت: من از اوایل دهه ۱۳۸۰ تاکنون پیگیر راه اندازی موزه عکاسی در تبریز بوده ام که پس از گذشت نزدیک به ۲ دهه همچنان دستم خالی است؛ البته این درد همه مجموعه داران خصوصی آذربایجان شرقی است، در حالی که می توان در ساختمانی همه آنها را با داشته های میراثی ارزشمندشان جای داد.

وی افزود: من باز هم حدود ۲۰ روز منتظر ماندم و در نهایت به طور شفاف اعلام کردند که امکان خرید ندارند. در نهایت سه روز قبل  یک نیسان ویژه حمل خاک با سه نفر کارگر در اختیارم گذاشتند و من نیز همه دوربین ها را جمع کردم و به آتلیه خود آوردم و در ویترین های خودم چیدم.

وی با اشاره به اینکه صیانت از داشته های میراث برای مسوولان شهری در تبریز اولویت نخست نیست، گفت: حالا هم ممکن است عده ای از همشهریان عزیز فکر کنند که من دوربین هایم را برچیدم، اما واقعیت این است که در چهار سال گذشته شهرداری من را بازی داده و اسناد همه آنها نیز نزد من موجود است.

مجموعه دار دوربین عکاسی گفت: البته در اصل بحث مالی مطرح نیست، بلکه بیشتر سردرگمی و سرگردانی ها باعث می شود که انسان قید همه چیز را بزند و از فکر برداشتن گامی برای هویت سازی و صیانت از میراث شهرش صرف نظر کند و الا من در زمان شهرداری آقای نوین ۱۲۳ عدد دوربین قدیمی را فقط به احترام اینکه شهردار گفت اینها مال این شهر و مردم آن هستند، در قبال ۱۵ میلیون تومان، به موزه عمارت شهرداری دادم، در حالی که آن دوربین ها در آن زمان حداقل ۱۰۰ میلیون تومان می ارزید.

وی افزود: در آن مجموعه نیز دوربین های بسیاری خوبی وجود دارد، به عنوان نمونه یک فقره از نخستین دستگاه های فتوکپی، موسوم به «فتوکپی تر» در آنجا موجود است. هر چند که امروزه از آن تعداد دوربین تنها حدود ۲۳ مورد در موزه عمارت شهرداری به نمایش گذاشته شده و معلوم نیست بقیه در کجاست. من آنها را به شرط نمایش برای عموم به شهرداری داده بودم. اگر قرار است ۱۰۰ عدد دوربین دیگر در انبار بماند، حاضرم هزینه دریافتی از شهرداری را به قیمت دلار روز پرداخت کنم و دوربین هایم را پس بگیرم.

۲ هزار قطعه تاریخی را چهار سال رایگان در موزه مشاغل به نمایش گذاشتم

رضا سرابی اقدم، دیگر مجموعه دار تبریزی نیز که حدود ۲ هزار قطعه از آثار تاریخی خود را در چهار سال اخیر در موزه بازار و مشاغل قدیمی تبریز به نمایش گذاشته بود، به خبرنگار ایرنا گفت: ۶۵ سال پیش با همت جمعی از بزرگان شهر تبریز همچون برادران نخجوانی، کتابخانه ملی تبریز به عنوان یکی از غنی ترین کتابخانه های ایران، با حمایت علی دهقان، استاندار آذربایجان شرقی بنیان گذاشته شد، اما دنباله روی از این سنت و رویه نیک در این سال ها به دلیل بی توجهی مسوولان شهری کار طاقت فرسا و بعضا ناممکن شده است.

وی افزود: در چهار سال فعالیت موزه مشاغل تبریز، غیر از تشویق خشک و خالی از دوستان و مسوولان، چیزی ندیدم.

سرابی با بیان اینکه نمی توان برای آثار عرضه شده در موزه مشاغل قیمت گذاشت، اضافه کرد: با این وجود شهرداری حتی قیمت گذاری کارشناسان میراث فرهنگی مبنی بر ۸۰۰ میلیون تومان را نیز قبول نکرد و قیمت شرم آور ۲۰۰ میلیون تومان را پیشنهاد کرد.

وی گفت: به همین دلیل نیز تمام وسایل تاریخی ام را که در چهار سال اخیر به صورت رایگان در موزه مشاغل گذاشته بودم و بخش عمده وقتم را صرف ساماندهی آنجا کرده بودم، امروز جمع آوری کردم و از موزه بیرون نبردم.