مشروطیت هنوز گرفتار تندروی و شتابزدگی است

شناسه خبر: 18795
تاریخ و زمان ارسال: 13 مرداد 1403 - 06:54
نویسنده: bf_admin

در ابتدای این نشست، دکتر طاهری خسروشاهی رئیس بنیاد ایرانشناسی آذربایجان شرقی ضمن گرامیداشت سالگرد نهضت مشروطیت، بر لزوم توجه به درس ها و عبرت های مشروطیت تاکید نمود.وی با بیان مصادیق برخی تندروی ها و شتابزدگی ها در جریان تاریخ مشروطیت، به حادثه فاجعه بار شهادت دکتر اسماعیل هنیه اشاره کرد و ترور این مجاهد مبارز را پرتوی از همان تندروی ها و افراط کاری ها در جریان تحولات سیاسی و اجتماعی دانست و گفت: اقدام رژیم صهیونیستی در این ترور مذبوحانه، از مقوله همان افراطی است که در زمان نهضت مشروطیت نیز شاهد آن هستیم.

وی گفت: یکی از عبرت های مهم و درس های مغفول در بررسی نهضت مشروطه، مساله افراط و تندروی است. این افراط و شتابزدگی به ویژه در کارنامه جناح مشروطه‌چیان تندرو که مخالف مبانی دینی و اعتقادی ملت ایران عمل می‌کردند، مشهود است و این تندروی و شتابزدگی هنوز در آثار برخی مورخان و پژوهشگران وجود دارد.طاهری گفت: یکی از مصادیق این شتاب زدگی‌ها در متون تاریخی مشروطه، اجحافی است که در مورد روحانیت شیعه انجام شده است. ما در متون تاریخی مشروطه پژوهی، با یک مشکل مواجه هستیم و آن مشکل این است که محققین حوزه مشروطه، عمدتاً در شناسایی مبانی فکری روحانیت و آداب و رسوم این پایگاه دینی، عاجز هستند. از طرفی دیگر آنهایی هم که در شناخت سنت روحانیت، توانایی و تبحر دارند، متاسفانه در تاریخ نگاری و سندپژوهی و علم شناخت تاریخ مشروطه، تخصّص کافی ندارند.

رئیس بنیاد ایرانشناسی آذربایجان شرقی گفت: به عنوان مثال، درباره مرحوم شهید شیخ فضل الله نوری، کارهای مکتوب متعددی منتشر شده و در این کارها، تقریبا همه متون تاریخی، علیه شیخ نوشتند؛ در حالی که هیچ یک از این آثار از جامعیت علمی برخوردار نیست و اغلب دچار همان افراط و شتاب زدگی هستند. به عنوان مثال در هیچ یک از این متون و آثار تاریخی، به جنبه برجسته علمی شیخ فضل الله نوری اشاره نشده و برخی اتهامات فکری و نظری به شیخ فضل الله زده شده که وقتی آثار و نوشته‌های خود شیخ فضل الله را می‌خوانیم، چیز دیگری می‌بینیم.

طاهری خسروشاهی اظهار داشت: در زمان اعدام شیخ فضل الله نوری، در حالی که بسیاری از چهره‌های برجسته مشروطه‌خواه، همچون آیت الله نایینی، آخوند خراسانی، سیدمحمد کاظم یزدی و بسیاری دیگر، مخالف اعدام شیخ فضل الله هستند، می بینیم که بسیاری از تندروها و افراط کارها، در پای جنازه شیخ، جشن و پایکوبی و مجلس رقص و شادی برگزار می‌کنند و حتی از اهانت به پیکر بی‌جان و جسد شیخ فروگذار نمی‌کنند؛ در حالی که حتی برخی از چهره‌های تاریخی همچون احمد کسروی نیز که در صف مخالفت با علما است، از متانت و خونسردی شیخ و سخنان مهم او در لحظه اعدام سخن گفته است.وی در پایان گفت: در خصوص مراتب علمی و اجتماعی شیخ فضل الله، مطالب ناگفته‌ای از مرحوم علامه امینی و محقق عالی مقام مرحوم علامه قزوینی وجود دارد که در لابلای اسناد و متون تاریخی گم شده و محققان جوان باید نسبت به بررسی و انتشار این اسناد همت نمایند.