ظلم ستیزی و فساد ستیزی از خصوصیات شعری پروین اعتصامی است

به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، “حسن گلی” در آئین بزرگداشت پروین اعتصامی شاعره بزرگ تبریزی اظهارکرد: آذربایجان همواره تاریخ از یک سو کانون فرهنگ، اندیشه و تمدن ایران زمین بوده و از سوی در خط مقدم دفاع از استقلال، تمامیت ارضی و منافع ملی ایران قرار داشته است و شخصیت پروین اعتصامی و شهید آقا مهدی باکری نمونه های بارز پیشرانی آذربایجان در این عرصه ها محسوب می‌شود.

وی به پایبندی پروین اعتصامی به ارکان خانواده که مبین اصالت خانواده در جامعه ایرانی است اشاره کرد و گفت: امروز هم ما نیازمند تعمیق این نگاه برای مقابله با انواع آسیب های اجتماعی هستیم.

گلی با بیان اینکه تبیین شخصیت پروین نبایستی صرفا به یک روز در سال خلاصه شود، افزود: انتظار این است که محافل و انجمن های ادبی در همه ایام سال به تبیین و معرفی شخصیت پروین اعتصامی و دیگر مفاخر ادبی و فرهنگی ایران و آذربایجان اهتمام کنند که این مهم می تواند در تربیت نسل جدیدی از نخبگان ادبی و شاخص سازی اساتید و برجستگان حوزه شعر و ادب نقش ارزشمندی داشته باشد.

معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه، بایستی در همه عرصه ها حرکت رو به رشد و تعالی داشته باشیم، افزود : شعر و ادب از جمله عرصه های مهمی است که می تواند در رهنمون شدن جامعه به خصوص جوانان به سمت ارزش‌های اسلامی و انسانی نقش مهمی ایفا کند.

در این آئین اساتید حوزه ادبیات جمشید علیزاده، عبدالله باقری حمیدی و مهلا منصوری به ارائه دیدگاه های علمی خود در خصوص شخصیت و خصوصیات شعر پروین اعتصامی پرداختند.

پروین اعتصامی با نام اصلی رخشنده اعتصامی، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در شهر تبریز به دنیا آمد. پدر او، یوسف اعتصامی آشتیانی، علاقه‌ زیادی به فرهنگ و ادبیات داشت و در آن زمان در انتشار ماهنامه‌ ادبی «بهار» همکاری می‌کرد. در سال ۱۲۸۸، پدر پروین اعتصامی نماینده‌ مردم تبریز در مجلس شد و به همین دلیل، زمانی که پروین تنها ۶ سال داشت، با خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد.

پروین اعتصامی، در طول حیات کوتاه خود، رخدادهای سیاسی و اجتماعی بسیاری را به چشم دید. از صدور فرمان مشروطیت گرفته، تا جنگ جهانی اول و بر تخت نشستن رضاشاه. این رویدادها ذهن حساس و آماده‌ی پروین اعتصامی را به شدت تحت تأثیر قرار دادند. شاید به همین دلیل است که ظلم‌ستیزی، مقابله با فقر، و توجه به عدالت اجتماعی از جمله مهم‌ترین درونمایه‌های اشعار پروین اعتصامی هستند.

از نظر سبک شعری و نقد ادبی، آثار پروین اعتصامی را می‌توان متأثر از درک بالای او از دو جریان ادبیات کهن فارسی و همچنین ادبیات غرب دانست. این درک هم‌زمان به پروین اعتصامی فرصت خلق اشعاری نو و متمایز با سایر شاعران هم‌عصرش می‌داد. به همین دلیل برخی از منتقدان، سبک شعری پروین اعتصامی را تحت تأثیر نوعی جریان تلفیقی و ترکیبی از اشعار کهن سنتی و دیدگاه‌های نو و تازه می‌دانند.

در سال ۱۳۱۵، مدال درجه سه‌ی لیاقت توسط دربار رضاشاه به پروین اعتصامی اهدا شد. این مدال که هر سال به فعالان فرهنگی و علمی تعلق می‌گرفت، نشانی از تقدیر دولت از خدمات علمی و فرهنگی این افراد داشت. اما پروین اعتصامی از پذیرفتن این مدال سر باز زد و به گفته‌ی خودش نتوانست این مدال را از دست استبداد بگیرد و جلو استبداد ایستادگی نکند. در همین زمان بود که او شعر «صائقه‌ی ما ستم اغنیاست» را سرود.

از پروین اعتصامی یک دیوان اشعار چاپ و منتشر شده است. عمده‌ شهرت او به دلیل استفاده از سبک شعر «مناظره» در اشعارش است.

وی در سال ۱۳۲۰ در حالی که تنها ۳۴ سال داشت و خود را برای چاپ دوم دیوان اشعارش آماده می‌کرد، به بیماری حصبه مبتلا شد و در ۱۵ فروردین‌ماه همان سال چشم از جهان فروبست. او را در آرامگاه خانوادگی‌شان در حرم حضرت معصومه در قم به خاک سپرده‌اند.