اهمیت مواد آلی در خاک و تأثیر آن بر کشاورزی پایدار
اهمیت مواد آلی در خاک و تأثیر آن بر کشاورزی پایدار

تبریز- پایگاه خبری بامدادفردا- رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، ماده آلی خاک را قلب کشاورزی پایدار دانسته و بر اهمیت افزایش آن برای بهبود کیفیت خاک و محصولات کشاورزی تأکید کرد.

به گزارش پایگاه خبری بامدادفردا، احمد بایبوردی در گفتگو با خبرنگاران افزود: مدیریت صحیح این مواد می‌تواند نقش چشمگیری در کاهش فرسایش خاک و افزایش حاصلخیزی آن داشته باشد.

وی اظهار کرد: ماده آلی خاک، قلب کشاورزی پایدار بوده و از مهم‌ترین شاخصه‌های کیفیت خاک به شمار می‌رود.

بایبوردی بیان کرد: افزایش ماده آلی خاک یکی از مهم‌ترین راه‌های بهبود وضعیت خاک‌های کشور و در نتیجه کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی است که کشاورزان، کارشناسان و متخصصان این حوزه باید با تمرکز بیشتری روی آن کار کنند. بنابراین، راهکارهای افزایش مقطعی و بلندمدت می‌تواند به بهبود وضعیت کشاورزی کمک کند.

وی خاطرنشان کرد: چنانچه مدیریت ماده آلی مورد توجه قرار گیرد، نه‌تنها میزان فرسایش کاهش می‌یابد، بلکه علاوه بر کارکردهای چشمگیری که دارد، متوسط فرسایش سالیانه کمتر از زمانی است که فقط مدیریت حفاظت خاک اعمال شود.

بایبوردی با اشاره به نحوه ارزیابی سلامت خاک ادامه داد: افزایش ماده آلی خاک یکی از مهم‌ترین راه‌های بهبود وضعیت خاک‌های کشور و در نتیجه کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی است که کشاورزان، کارشناسان و متخصصان این حوزه باید با تمرکز بیشتری روی آن کار کنند. بنابراین، راهکارهای افزایش مقطعی و بلندمدت می‌تواند به بهبود وضعیت کشاورزی کمک کند.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی با تأکید بر کمبود ماده آلی خاک‌های کشور یادآور شد: با توجه به اینکه ماده آلی خاک‌های کشور در اکثر مناطق زیر کشت بسیار کمتر از حد استاندارد برای کشاورزی با بهره‌وری بالا است، تغییر شیمی و فیزیک آن‌ها و بالا بردن ماده آلی در مقاطع کوتاه‌مدت امری نشدنی و یا بسیار سخت است. به‌ طوری‌که اضافه نمودن سالانه کود آلی همچون کودهای دامی در تناژهای بسیار بالا کاری سخت و طاقت‌فرساست؛ با اینحال می‌توان هر ساله در حد توان این کار را انجام داد تا حداقل مقدار این مواد کمتر از قبل نشود.

وی از ماده آلی به عنوان شاخصی مناسب برای باروری خاک یاد کرد و افزود: وجود ماده آلی علاوه بر اینکه نشان‌دهنده سلامت و کیفیت خاک است، شاخص مناسبی برای باروری خاک به شمار می‌رود که حاصل برهم‌کنش فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی است.

بایبوردی مواد آلی را در افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک تأثیرگذار دانست و اظهار کرد: مواد آلی به علت داشتن گروه‌های عاملی مختلف از جمله کربوکسیلی، فنلی و هیدروکسی، ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را افزایش داده و سبب می‌شود که عناصر غذایی در خاک بهتر نگهداری شوند و گیاه دسترسی بیشتری به آن‌ها داشته باشد.

وی تأکید کرد: در یک خاک حاصلخیز، میلیون‌ها موجود زنده از جمله قارچ‌ها، باکتری‌ها و اکتینومیست‌ها زندگی می‌کنند. این موجودات نقش مهمی در تجزیه و تخریب مواد آلی خاک و معدنی شدن آن دارند. با ادامه فرآیند معدنی شدن، ترکیبات پایدارتر مواد آلی در خاک تجمع می‌یابند که این مواد به نام عمومی هوموس شناخته می‌شوند.