رتبه نخست آذربایجان شرقی در تعداد زنبورستان ها در کشور

به گزارش پایگاه خبری بامدادفردا، صمد زمانزاد قویدل در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: مطابق نتایج سرشماری اخیر در مهرماه سالجاری، میزان تولید عسل در آذربایجان شرقی در سال ۱۴۰۳، بیش از ۱۶ هزار تن (شانزده هزار و ۲۸۱ و ۹ صدم تن) بوده است که در مقایسه با سال ۱۴۰۲ ، رشد ۱۰ درصدی نشان می دهد. حدود ۱۵ هزار و ۳۹۴ تن از این میزان مربوط به کندوهای مدرن و حدود ۸۸۷ تن مربوط به کندوهای سنتی بوده است که باید بگوییم شاهد شکست رکوردی جدید در تولید عسل طی ۵ دهه گذشته در آذربایجان شرقی بودیم.

وی با بیان اینکه براساس نتایج سرشماری در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۱هزار و ۴۷۷ واحد زنبورستان در استان آذربایجان شرقی شمارش شده است، گفت: در این زنبورستان‌ها تعداد یک میلیون و ۱۹۲ هزار و ۴۶۳  کلنی زنبورعسل وجود دارد که حدود یک میلیون و ۱۷ هزار و ۵۵۷ کلنی در قالب کندوی مدرن و ۱۷۴ هزار و ۹۰۶ کلنی در قالب کندوی سنتی هستند.

زمانزاد قویدل با بیان اینکه تعداد کلنی‌ها (مدرن و سنتی) در سال جاری حدود ۳ درصد کاهش داشته است گفت: این کاهش عمدتاً به دلیل تلفات کلنی‌ها ناشی از سمپاشی‌های سموم تقلبی و غیر استاندارد توسط عده معدودی از کشاورزان است همچنین تعداد کلنی‌های بومی نسبت به سال گذشته حدود ۳ درصد افزایش یافته که این امر به دلیل بازارپسند بودن عسل این نوع کلنی‌ها و بالابودن قیمت آن‌ در مقایسه  با عسل استحصالی از دیگر انواع کلنی‌ها است.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: سرشماری سراسری در آذربایجان شرقی برای دستیابی به آمار و اطلاعات در حوزه صنعت زنبورداری در سال جاری نیز همچون سنوات قبل به طور همزمان در سراسر کشور با همت ۳۶۳ نفر از همکاران مروج انجام گرفت و طبق این سرشماری، مجموع تعداد زنبورداران و افراد شاغل در زنبورستان‌های استان به ۱۸ هزار و ۸۳ نفر رسید که نسبت به سرشماری سال ۱۴۰۲ تفاوت چندانی نداشته است. همچنین تعداد ۷ هزار و ۵۱۸ نفر از زنبورداران تحت پوشش بیمه (مجموع بیمه زنبورداری و سایر بیمه‌ها) قرار دارند.

قویدل گفت: علاوه بر عسل، ۳۳۵.۵۴  کیلو ژل رویال، ۴۷.۱۰۶ تن گرده گل، ۱۹.۷۶۲ تن بره موم، ۱۹۷.۱۶۷ تن موم و ۱۵۵ گرم زهر زنبورعسل تولید شده است که در مجموع با توجه به برگزاری دوره‌های آموزشی – ترویجی در استان‌ در راستای سیاست خروج زنبورداری از تولید تک محصولی است.

وی بیان کرد: از نظر تولید عسل شهرستان های مراغه، سراب و ورزقان به ترتیب رتبه های اول تا سوم را دارند و از نظر تعداد کندوی مدرن و سنتی نیز مراغه دارای رتبه اول، اسکو دارای رتبه دوم و ورزقان رتبه سوم را دارد. از نظر تعداد زنبورستان ها نیز میانه رتبه اول، ورزقان رتبه دوم و سراب رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.

قویدل اظهار کرد: در زمینه تولید عسل، میانگین تولید عسل در کندوهای بومی تغییرات زیادی نداشته، ولی در کندوهای مدرن شاهد افزایش حدود ۲ کیلوگرم در میانگین تولید عسل بودیم. به‌طور کلی، تولید عسل در سالجاری نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است که این امر ناشی از اصلاح ساختار کندوهای مدرن قدیمی، استفاده از ملکه‌های هیبرید وارداتی و پربازده و همچنین افزایش دانش بهره‌برداران از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی و همایش‌ها است.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی همچنین به افزایش ۳۵ درصدی تولید ژل رویال در مقایسه با سال گذشته اشاره کرد و گفت: این افزایش، به‌ویژه با توجه به قیمت مناسب این محصول، به‌عنوان یک کمک اقتصادی مهم برای زنبورداران مطرح است و امیدواریم که در سال‌های آتی زنبورداران بتوانند از اقتصاد تک‌محصولی بودن کندوها خارج شوند.

وی در ادامه به چالش‌های موجود در صنعت زنبورداری اشاره کرد و اظهار کرد: تولید و توزیع عسل‌های تقلبی، پایین بودن آگاهی فنی برخی از  زنبورداران در مسائل علمی و فنی، عدم توجه به تولید سایر محصولات زنبورعسل مانند ژل رویال، گرده، بره ‌موم و زهر زنبور، واردات غیرقانونی و قاچاق ملکه‌ها و مصرف بی‌رویه سموم و آفت‌کش‌ها توسط کشاورزان، از جمله مشکلات اصلی این صنعت هستند. علاوه بر این، سمپاشی‌های بی‌موقع و نابجا موجب مسمومیت زنبورها و نابودی جمعیت کلنی‌ها می‌شود.

قویدل در خصوص دیگر مشکلات صنعت زنبورداری اظهار گفت: عدم پرداخت تسهیلات بانکی مناسب، فروش عسل و محصولات به قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی آن، عرضه عسل‌های تقلبی در بازار و استفاده از سم فیبرونیل با وجود ممنوعیت آن، از دیگر مشکلاتی هستند که صنعت زنبورداری با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. همچنین، مشکلات مربوط به بیمه تأمین اجتماعی زنبورداران به‌عنوان یک شغل مستقل و عدم شفافیت در تشخیص عسل‌های تغذیه‌ای از عسل‌های خالص نیز وجود دارد.

وی در پایان افزود: برای حل این مشکلات، پیشنهادهایی مطرح می‌شود که شامل ترویج و توسعه پرورش نژادهای پربازده و اقتصادی، معرفی مراکز معتبر تولید و فروش ملکه‌های پربازده، توسعه تولید فرآورده‌های جانبی زنبورعسل، تخصیص تسهیلات کم بهره، تأمین شکر یارانه‌دار در زمان مناسب و به مقدار کافی و ایجاد صنایع جانبی فرآوری و بسته‌بندی محصولات زنبور عسل است. این اقدامات می‌تواند به بهبود وضعیت صنعت زنبورداری و افزایش بهره‌وری این بخش کمک کند.