آغاز به‌کار نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز و دانشگاه سبز» در دانشگاه تبریز

به گزارش پایگاه خبری بامدادفردا، محمدتقی اعلمی رئیس دانشگاه تبریز در آئین افتتاحیه این کنفرانس بین‌المللی ضمن ابراز خرسندی از میزبانی این رویداد بین‌المللی، گفت: امروز برای دانشگاه تبریز افتخاری بزرگ است که میزبان جمعی از اساتید برجسته، پژوهشگران بین‌المللی، مدیران شهری و دانشگاهی و فعالان توسعه پایدار هستیم. این کنگره بخشی از برنامه‌های اعلام شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط‌زیست شهری آسیایی است؛ عنوانی که تنها یک افتخار نیست، بلکه مسئولیتی منطقه‌ای و بین‌المللی بر دوش ما می‌گذارد.

وی در ادامه با اشاره به نقش محوری دانشگاه در تحقق شهری پایدار افزود: شهر سبز و دانشگاه سبز دو روی یک حقیقت مشترک‌اند. در جهان امروز، پیوند علم، فناوری و دانایی دانشگاهی زیربنای عبور از چالش‌های پایداری است. دانشگاه سبز فقط یک شعار یا اقدام محدود در مدیریت انرژی نیست؛ بلکه نماد دانشگاهی است که الگوی توسعه پایدار در بطن یک شهر آینده‌نگر محسوب می‌شود.

وی چهار رکن اساسی دانشگاه و شهر سبز را «دانشگاهی هوشمند و آینده‌اندیش، شهری زیست‌پذیر و انسان‌محور، صنعتی نوآور و اقتصادی پویا، و شهروندانی مسئولیت‌پذیر» برشمرد و تأکید کرد که این مؤلفه‌ها تنها در کنار هم می‌توانند الگوی واقعی توسعه پایدار را شکل دهند.

اعلمی با تأکید بر اینکه این کنگره در نقطه اتصال این اضلاع شکل گرفته است، اظهار داشت: دنیای امروز با مجموعه‌ای از ناپایداری‌ها از جمله ناپایداری آب، انرژی، مدیریت پسماند و مصرف شهری مواجه است. اگر این ناپایداری‌ها اصلاح نشوند، در آینده تبدیل به بحران‌هایی خواهند شد که هزینه رفع آنها به‌مراتب بیشتر از هزینه پیشگیری است.

وی با اشاره به ضرورت اصلاح مدل حکمرانی برای تحقق پایداری شهری خاطرنشان کرد: ما در تبریز گرد هم آمده‌ایم تا علاوه بر تحلیل ضعف توازن صنعتی، چالش‌های اقتصاد گردشگری و الگوی پرمصرف شهری، راهکارهای اصلاحی و علمی ارائه دهیم. تجربه‌های امروز نشان می‌دهد پایداری تنها زمانی رخ می‌دهد که مدل حکمرانی بر مبنای علم، مشارکت و آینده‌نگری بازطراحی شود.

رئیس دانشگاه تبریز با طرح این پرسش که «چرا تبریز می‌تواند الگو باشد؟»، اظهار داشت: تبریز با پیشینه علمی، فرهنگی و شهری خود، ظرفیت تبدیل‌شدن به الگوی پایداری شهری در منطقه را دارد و دانشگاه های استان به عنوان یک نهاد علمی مادر، مسئولیت دارد این مسیر را با همکاری جامعه، صنعت و مدیریت شهری هموار کند.

رئیس دانشگاه تبریز، در بخش دیگر سخنان خود با تأکید بر ظرفیت‌های تاریخی، صنعتی و علمی این شهر، اعلام کرد که تبریز می‌تواند به نمونه‌ای قابل ارائه در حوزه توسعه پایدار تبدیل شود.

 وی افزود: امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند ایجاد پیوند عملی و نهادی میان دانشگاه سبز و شهر هوشمند هستیم.

رئیس دانشگاه تبریز، فرصت‌های این همکاری را در زمینه‌های اقتصاد چرخشی، انرژی‌های تجدیدپذیر، مدیریت هوشمند شهری، استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها برای پایش محیط زیست و شبکه‌سازی میان دانشگاه‌های منطقه برای تولید دانش سبز برشمرد و تأکید کرد که این کنفرانس می‌تواند سکوی آغاز چنین مسیری باشد.

وی در ادامه گفت: دانشگاه تبریز سال‌هاست در موضوعاتی مانند تغییر اقلیم، محیط زیست، انرژی و شهر هوشمند فعالیت علمی و فناورانه دارد و اکنون زمان آن است که این ظرفیت علمی در خدمت پروژه‌های واقعی شهری قرار گیرد.

اعلمی تصریح کرد: اعلام تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیایی فرصتی استثنایی فراهم کرده تا الگوهای علمی، راه‌حل‌های کم‌هزینه مبتنی بر داده و سیاست‌های محیط زیستی اثربخش از سطح مقاله به میدان عمل منتقل شوند.

وی در پایان اظهار داشت: پایداری آینده جهان از دانشگاه‌ها آغاز می‌شود و در شهرها به ثمر می‌نشیند. امیدوارم این کنگره بتواند به تولید دانش بین‌المللی کمک کند، تصمیم‌سازی مدیران شهری را هدایت کند و تبریز را به الگویی پایدار، سرسبز و زیست‌پذیر برای شهرهای کشورمان تبدیل نماید.

تبریز، پیشتاز دیپلماسی محیط‌زیست آسیایی

رضا خلیلی، رئیس کمیته علمی رویداد «تبریز ۲۰۲۵» و مشاور شهردار تبریز، هم در آیین آغاز بکار این کنگره با اشاره به انتخاب تبریز به‌عنوان نماینده کشورهای ترکیه، آذربایجان، عمان و دیگر کشورهای آسیایی در حوزه محیط‌زیست، این موفقیت را «فرصتی بسیار مغتنم و استراتژیک» برای آینده توسعه پایدار شهر دانست.

وی تأکید کرد: این‌که تبریز امروز به‌عنوان طلایه‌دار محیط‌زیست در منطقه مطرح می‌شود، نشان‌دهنده ظرفیت‌های علمی، مدیریتی و اجتماعی شهر است. تبریز از طرف کشورهای آسیایی با هدف پیگیری اهداف بلندمدت محیط‌زیستی انتخاب شده و این انتخاب مسئولیت سنگینی بر دوش ما می‌گذارد.

خلیلی افزود: در شرایطی که بخش عظیمی از جمعیت جهان در شهرها ساکن هستند، مسائل محیط‌زیستی چون آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک و ناترازی در مدیریت منابع، از مهم‌ترین چالش‌های عصر حاضر به شمار می‌روند. برای مواجهه با این چالش‌ها باید از ظرفیت هوش مصنوعی، فناوری‌های نو و روش‌های نوین برنامه‌ریزی بهره ببریم.

مشاور شهردار تبریز با اشاره به نقش مدیریت شهری در این مسیر گفت: کلان‌شهرهای دنیا با مشکلات پیچیده محیط‌زیستی روبه‌رو هستند و مدیریت شهری ایران نیز باید با نگاه علمی، مستمر و آینده‌محور این مسائل را پیگیری کند. تبریز می‌تواند با برنامه‌ریزی صحیح و مشارکت نهادهای علمی، به الگویی ملی و حتی منطقه‌ای در مدیریت پایدار تبدیل شود.

رئیس کمیته علمی رویداد «تبریز ۲۰۲۵» به نشست اخیر این رویداد اشاره کرد و توضیح داد: در این نشست، دوازده محور تخصصی معرفی شد که حوزه‌هایی مانند فلسفه و ادبیات محیط‌زیست، حقوق محیطی، اقتصاد سبز، برنامه‌ریزی شهری، مهندسی محیط‌زیست و مدیریت پایدار را شامل می‌شود. حضور اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه تبریز نشان از ظرفیت علمی بسیار ارزشمند این مجموعه برای همراهی با مدیریت شهری دارد.

وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم روند توسعه پایدار در تبریز تثبیت شود، باید همکاری میان رشته‌ای، مشارکت جمعی و پیگیری علمی امور را جدی بگیریم. محیط‌زیست یک موضوع چندوجهی است و اقدامات ما نیز باید هماهنگ، علمی و مبتنی بر خرد جمعی باشد.

دکتر خلیلی خاطرنشان کرد: آینده سبز تبریز زمانی محقق می‌شود که دانش، فناوری و مشارکت مردمی در کنار هم قرار گیرند. ما این مسیر را آغاز کرده‌ایم و با عزم علمی و مدیریتی موجود، امید داریم تبریز در سال ۲۰۲۵ به الگوی محیط‌زیست شهری در منطقه تبدیل شود.

مشاور شهردار تبریز، در ادامه با اشاره به تبدیل شدن مسائل زیست‌محیطی به یک دغدغه جهانی، از همراهی و حمایت ریاست دانشگاه تبریز در پیشبرد برنامه‌های محیط‌زیستی این رویداد قدردانی کرد.

وی گفت: انتخاب تبریز به‌عنوان یکی از پایتخت‌های زیست‌محیطی آسیا افتخاری بزرگ برای استان است و نشان می‌دهد که شهرداری تبریز در حوزه محیط‌زیست از جایگاهی اثرگذار برخوردار است.

وی افزود: شهرداری تبریز با درک این مسئولیت، همکاری گسترده‌ای با دانشگاه‌ها آغاز کرده که در کشور کم‌سابقه است و دانشکده‌های مختلف دانشگاه تبریز از ادبیات و روان‌شناسی گرفته تا مهندسی و علوم پایه در این مسیر مشارکت فعال دارند.

خلیلی با تأکید بر ضرورت نگاه محیط‌زیستی در آموزش عالی اظهار داشت: همه رشته‌های دانشگاهی باید دارای رویکرد زیست‌محیطی باشند تا دانش‌آموختگان بتوانند در آموزش و فرهنگ‌سازی عمومی نقش ایفا کنند.

وی با اشاره به محدودیت‌های اعتباری موجود گفت: با وجود موانع، بخش عمده فعالیت‌ها از ابتدای مهرماه انجام شده و حتی تا هفته گذشته نیز تردیدهایی درباره برگزاری کنگره وجود داشت، اما با تلاش کمیته علمی و همراهی متخصصانی از یازده کشور و دانشگاه‌های بزرگ کشور، این برنامه با موفقیت دنبال شد.

 به گفته وی، سیزده کارگاه تخصصی برای این رویداد پیش‌بینی شده بود که هشت کارگاه آن اجرا شده است.

مشاور شهردار تبریز در پایان ابراز امیدواری کرد با همراهی استاندار و سایر دستگاه‌های استان، مسیر برنامه‌های زیست‌محیطی تبریز با قدرت بیشتری ادامه یابد.

همکاری دانشگاه و شهرداری؛ کلید موفقیت تبریز در مسیر شهر و دانشگاه سبز

جمشید اسماعیلی، دبیر علمی نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز و دانشگاه سبز»، نیز در این نشست مهم که با حضور اندیشمندان، دانشمندان و دانشگاهیان از اقصی نقاط کشور و جهان، همچنین مسئولان و مدیران اجرایی استان و کشور و دانشجویان برگزار شد، به بررسی مسائل حیاتی و کلیدی در حوزه زمین، زندگی، سلامت، آسایش و محیط زیست پرداخت.

به گفته وی، محور اصلی مباحث این کنگره، چالش‌ها و راه‌حل‌ها، بایدها و نبایدها، وظایف هر نهاد و فرد و همچنین ترسیم نقشه راه آینده بود.

وی افزود: اولین نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز و دانشگاه سبز»، به عنوان یک رویداد پیشگام در عرصه پایدار شهری و اکوسیستم های دانشگاهی طراحی شده است و به عنوان یک سوی تبادل علمی و عملی، موجبات تحقق اهداف توسعه پایدار و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان را فراهم می سازد.

اسماعیلی در ادامه با تأکید بر اهمیت تحقیقات زیست‌محیطی گفت: خداوند زمین را برای زندگی ما آفریده است و با وجود تحقیقات گسترده، هنوز با مشکلات و چالش‌های فراوانی مواجه‌ایم که محدود به یک شهر نیست و در تک‌تک شهرهای کشور از جمله تبریز وجود دارد.

 وی افزود که برای مدیریت این مسائل، نیازمند یک اقدام هماهنگ و نقشه عملی مشخص هستیم تا از تجربه گذشته برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری آینده بهره ببریم و مسیر صحیح برای حفاظت از محیط زیست و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان ترسیم شود.

وی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به جایگاه تبریز به عنوان یکی از شهرهای پیشرو در حوزه محیط زیست در آسیا، همکاری نزدیک دانشگاه تبریز و شهرداری این شهر را نمونه‌ای کم‌نظیر از همگرایی دانشگاه و مدیریت شهری در راستای مسئولیت‌های زیست‌محیطی دانست.

اسماعیلی همچنین تأکید کرد که همه رشته‌های دانشگاهی باید آموزش‌های زیست‌محیطی را در برنامه‌های خود داشته باشند و هر دانشجو و محقق باید آمادگی پیشگامی در آموزش و ارتقای رفتار مردم نسبت به مسائل زیست‌محیطی را داشته باشد.

دبیر علمی این کنگره با بیان موفقیت برگزاری حدود سیزده کارگاه تخصصی، از جمله هشت کارگاه با مشارکت دانشگاه‌ها و کارشناسان بین‌المللی، این دستاورد را نشان‌دهنده تلاش عظیم کمیته علمی دانست.

به گفته وی، این کنگره با حضور متخصصان و نمایندگانی از یازده کشور و دانشگاه‌های معتبر داخلی، فرصت مغتنمی برای تبادل دانش و تجربیات در زمینه مدیریت شهری و محیط زیست فراهم کرد.

تبریز نمونه برجسته حفاظت محیط زیست در آسیا است

خاتمی، معاون دبیرکل مجمع شهرداران آسیایی، هم در آیین آغاز بکار این کنگره بین‌المللی، ضمن ابراز خرسندی از حضور در شهر تبریز، اظهار داشت: شرکت در این رویداد فرصتی ارزشمند است تا قدردانی خود را از تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا اعلام کنم.

وی افزود: تلاش‌های مدیریت شهری، مشارکت فعال مردم و اقدامات کارشناسی در توسعه فضاهای سبز، کاهش آلودگی و سایر برنامه‌های زیست‌محیطی، تبریز را به الگویی موفق برای سایر شهرها تبدیل کرده است و علت انتخاب عنوان پایتخت محیط زیست آسیا بوده است.

خاتمی تأکید کرد: امروز به نمایندگی از مجمع شهرداران آسیایی، این تقدیر و احترام را به شهرداری، مدیران شهری، متخصصان و مردم شریف تبریز تقدیم می‌کنم و یک بار دیگر تبریک صمیمانه خود را اعلام می‌دارم.

برگزاری نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز، دانشگاه سبز» با ارائه ۲۵۰ مقاله

لیلا خازینی، دبیر اجرایی نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز، دانشگاه سبز»، هم اعلام کرد که از مجموع ۶۶۳ مقاله ارسالی به دبیرخانه، ۲۵۰ مقاله پذیرفته شده است. از این تعداد، ۴۱ مقاله به صورت سخنرانی و ۲۰۰ مقاله نیز به صورت پوستر در طول دو روز برگزاری کنگره ارائه خواهد شد.

وی محورهای این کنگره را شامل «شهر سبز و دانشگاه سبز»، «حکمرانی زیست‌محیطی»، «مدیریت منابع و مصارف آب و پساب»، «آموزش و فرهنگ شهر و دانشگاه سبز»، «مدیریت پسماند از کاهش تولید تا بازیافت»، «انرژی‌های تجدیدپذیر و مدیریت کیفیت هوا»، «تنوع زیستی، اکوسیستم‌های شهری، تاب‌آوری و توسعه پایدار» و «فناوری‌های هوشمند و داده‌محور در مدیریت شهری (شهر هوشمند)» عنوان کرد.

تجلیل از فعالان و پیشگامان برجسته در حوزه مسائل زیست‌محیطی از دیگر برنامه‌های آیین افتتاحیه نخستین کنگره بین‌المللی زیست‌محیطی «شهر سبز، دانشگاه سبز» بود.